Co oznacza O 1968 roku dosłownie

Co to znaczy: Dyskryminacja polskiej Żydówki Irmy Seidenman w okresie II wojny światowej i w powojennej Polsce jest tematem popularnej powieści Andrzeja Szczypiorskiego Start. Losy żony słynnego lekarza Ignacego Seidenmana, która w okresie wojny ukrywała się pod nazwiskiem Gostomska, plotły się dość paradoksalnie (ironia losu!). W okresie II wojny światowej znalazła się na gestapo, lecz została uratowana dzięki pomocy przyjaciół i życzliwych ludzi, w tym Niemców (!) i przetrwała straszny moment eksterminacji Żydów. Ponownie padła ofiarą nietolerancji w wolnej, jak jej się wydawało, Polsce, w 1968 roku, gdy wystąpienia antyżydowskie w państwie były bardzo mocne. Paradoksalnie, nieszczęście spotkało Irmę podwójnie w tym samym budynku, gdyż siedziba gestapo i budynek ministerstwa nauki narodowej, gdzie pracowała po wojnie, znajdowały się w tym samym osławionym miejscu przy alei Szucha. Po upokarzającym potraktowaniu w pracy Irma postanowiła opuścić na zawsze przybraną ojczyznę, dzieląc los wielu swych rodaków, zmuszonych do emigracji w 1968 roku. Gdy dawny wielbiciel proponuje jej po latach powrót do wolnej Polski, nie zgadza się, jest zgorzkniałą starą kobietą. Wydarzenia 1968 roku, z subiektywnej perspektywy bohaterki, oceniane są nawet surowiej niż wydarzenia wojenne, co może budzić sprzeciw czytelnika. Powieść cieszyła się ogromną popularnością również w Niemczech i Izraelu. Została także opracowana świetna adaptacja książki dla teatru TV (w roli pani Seidenman-Gostomskiej Krystyna Janda)