Definicja Uznanie międzynarodowe - de facto, de iure

Co oznacza Uznanie międzynarodowe można zdefiniować jako akt prawny, gdzie podmiot prawa międzynarodowego (kraj albo organizacja międzynarodowa) stwierdza istnienie pewnych faktów i przyznaje im określone konsekwencje prawne. Obiektem uznania może być: kraj, rząd, powstańcy, strona wojująca, naród. Przy przyjęciu szerszego rozumienia tej instytucji, jak czyni to C. Berezowski, uznanie odnosić się może do wszelkich tytułów, kompetencji (na przykład tytułu do terytorium, rządów narodowowyzwoleńczych, obywatelstwa), czyli każdej w zasadzie sytuacji prawnej. Uznanie może być udzielane w różny sposób: w pojedynkę poprzez poszczególne podmioty prawa międzynarodowego, a również kolektywnie poprzez grupę krajów czy organizację międzynarodową. W ostatnim przypadku uznaniem podmiotowości państwa jest przyjęcie go w poczet członków. Pod względem formy uznanie może być wyraźne albo dorozumiane. Uznaniem wyraźnym jest notyfikowanie tego zainteresowanemu podmiotowi w sposób jednoznaczny i nie budzący zastrzeżenia. Uznanie dorozumiane ma miejsce wtedy, gdy wprawdzie nie mówi się o nim, chociaż wynika ono z faktów konkludentnych. W razie uznania państwa albo rządu uznanie dorozumiane wynika z nawiązania stosunków dyplomatycznych albo zawarcia umowy bilateralnej. Z kolei nie można go domniemywać z faktu wspólnego uczestniczenia w organizacji międzynarodowej, umowie albo negocjacjach i konferencjach wielostronnych. W razie nabytków terytorialnych uznaniem dorozumianym jest na przykład ustanowienie okręgu konsularnego obejmującego takie terytoria. Uznanie de facto i de iure - jak stwierdza konwencja z Montevideo z roku 1933, uznanie powinno mieć charakter bezwarunkowy i nieodwracalny, w praktyce jednak spotyka się niekiedy warunki, w szczególności zawieszające. Kraj zgłasza wówczas gotowość uznania innego podmiotu, rządu, strony wojującej czy nabytku terytorialnego, jeżeli zostanie spełniony wstępny, sformułowany przezeń warunek. Uznanie rozpoczyna obowiązywać w razie pozytywnej reakcji. Formułowanie w praktyce warunków i niekiedy wycofywanie uznania prowadzi do rozróżnienia pomiędzy tak zwany uznaniem de facto i de iure. Pierwsze jest traktowane jako ograniczone i niepełne, czyli warunkowe i odwołalne, z kolei drugie jako bezwarunkowe i nieodwołalne. Wydaje się jednak, iż rozróżnienie tj. podyktowane tylko względami politycznymi. Zgodnie gdyż z obowiązującym prawem międzynarodowym, jeśli nie dochodzi do pogwałcenia podstawowych zasad stosunków międzynarodowych, ten, kto istnieje albo sprawuje władzę naprawdę, istnieje również i rządzi prawnie. Uznanie de facto w razie tworzenia nowego podmiotu nosi regularnie znamiona uznania przedwczesnego. Istnienie faktów uzasadniających uznanie nie znaczy obowiązku uznania. Odpowiednio z pozytywnym prawem międzynarodowym, uznanie jest faktem pozostającym w sferze swobodnej decyzji poszczególnych członków społeczności międzynarodowej. Na pytanie, czy istnieje wymóg uznania nowo powstałego państwa czy rządu, praktyka udziela negatywnej odpowiedzi. Historia podaje sporo przykładów, kiedy było ono odmawiane poprzez sporo lat, mimo iż istnienie państwa czy rządu nie ulegało najmniejszej zastrzeżenia. Wystarczy wykazać, iż Hiszpania uznała nowe państwa południowoamerykańskie, jakie utworzone zostały poprzez jej kolonie, dopiero po wielu latach, na przykład Chile w roku 1844, Wenezuelę w roku 1846, Nikaraguę w roku 1850. Nieistnienie takiego obowiązku uzasadnione jest trudnością w stwierdzeniu, czy ustalone poprzez prawo międzynarodowe kryteria dla uznania państwa, rządu, powstańców, strony wojującej występują w danym przypadku. Zresztą kryteria te pozostawiają sporo miejsca subiektywnej ocenie, co przy równoczesnym braku centralnego organu międzynarodowego, który zajmowałby się obiektywnym ustalaniem podlegających ocenie przedmiotów faktycznych, prowadzić musiało do pozostawienia poszczególnym krajom decyzji, tak co do samego uznania, jak i co do czasu, w jakim zostaje ono udzielone. Aczkolwiek następnie słuszny jest pogląd Instytutu Prawa Międzynarodowego, określający uznanie w rezolucji z roku 1935 jako swobodny akt, chociaż rozwojowy postęp prawa międzynarodowego wyznacza pewne granice owej swobodzie. Z jednej gdyż strony, kraj nie powinno traktować uznania jako środka zakazanej groźby czy przymusu, powinno działać w dobrej wierze, odpowiednio z interesem społeczności międzynarodowej i zasadami pokojowego współistnienia, co z powodu ogranicza sposobność lekceważenia rzeczywistości międzynarodowej i odmowy uznania, z drugiej zaś, gdy ma ono do czynienia z faktami będącymi nieuznawaniem podstawowych zasad prawa międzynarodowego, czego odpowiednikiem jest nielegalna okupacja terytoriów arabskich poprzez Izrael, spoczywa nań wymóg nieuznawania ich. W specjalnych przypadkach, jak miało to miejsce w razie Rodezji (przed powstaniem Zimbabwe), w okolicy obowiązku nieuznawania, na członków Narodów Zjednoczonych może być nałożony wymóg wykorzystania sankcji