Definicja Migracje

Co oznacza Migracja w sensie ogólnym znaczy wszelakie przemieszczenia się człowieka w przestrzeni (wędrówkę), z kolei pojmowana wąsko odnosi się do zmiany stałego miejsca zamieszkania (przesiedlenia). Migracje mogą być dobrowolne i przymusowe. Osoby wypędzone i uchodźcy również są uważani za migrantów (ściślej rzecz biorąc emigrantów), choć nie z własnej woli. Ten sam ruch jest równocześnie emigracją (wysiedleniem) i imigracją (zasiedleniem nowego miejsca). Osoby będące emigrantami (wysiedleńcami) z jednego państwie stają się imigrantami (osiedleńcami) w państwie przyjmującym. Powrót emigrantów do państwie ojczystego, który uprzednio opuścili z własnej woli, by osiedlić się w nowym miejscu na stałe, tytułujemy reemigracją. Zbliżone znaczenie ma termin repatriacja - określamy nim powrót obywateli jakiegoś państwie do ojczyzny, którą wbrew własnej woli musieli przedtem opuścić albo także pozostali w regionie innego państwa wskutek zmiany granic. Repatriantami tytułujemy powracających do ojczyzny jeńców wojennych, ludzi wywiezionych na roboty, zesłanych na przymusowy pobyt (deportowanych), wyrzuconych, przesiedlających się na skutek zmian granic państwowych (na przykład przesiedlenia ludności polskiej, ukraińskiej, litewskiej, białoruskiej i niemieckiej po zakończeniu II wojny światowej). Różnica pomiędzy liczbą osób opuszczających, a liczbą osiedlających się na tym samym terytorium jest nazywana saldem migracji. Ono jest dodatnie wówczas, gdy liczba ludności osiedlającej się jest większa niż liczba osób opuszczających dane terytorium, a ujemne, gdy przypadek jest odwrotna, jest to gdy liczba ludności wyjeżdżającej jest większa od liczby osób przybywających. Przyczyn zmian miejsca pobytu czy zamieszkania jest sporo. Mogą one być niekorzystne, na przykład brak zatrudnienia, ubóstwo, wojna, głód, poszukiwanie azylu politycznego, ucieczka przed konsekwencjami prawnymi, zesłanie, porwanie, wygnanie, a również pozytywne - poszukiwanie lepiej płatnej pracy, wyższego standardu życia, lepszych warunków środowiska, względy poznawcze. W razie motywacji negatywnej emigranci stanowią zazwyczaj ludność ubogą o ograniczonych możliwościach materialnych, z kolei w razie motywacji pozytywnych emigranci przeważnie przenoszą się wraz z posiadanym kapitałem albo dorobkiem i dosyć błyskawicznie mogą stać się ekipą wpływową w państwie przyjmującym. Współcześnie w najwyższym stopniu masowym zjawiskiem są migracje z powodów ekonomicznych. Najtrudniejsze z kolei do przewidywania i sterowania są migracje wywołane poprzez wojnę i strach przed represjami. Stwarzają one spore problemy o charakterze społecznym i logistycznym. Emigracja taka może zaistnieć nagle, może być paniczna, na przykład po kataklizmach przyrodniczych, w trakcie okupacji i wojny, lecz częściej jest zorganizowana i związana z obecnością sieci pośredników oficjalnych i nielegalnych. Zdarza się regularnie, iż emigracja jest zabroniona albo mocno utrudniana (na przykład w państwach byłego bloku sowieckiego). Całe narody mogą być dotknięte poprzez emigrację masową - przymusową albo wskutek własnego wyboru. Emigracja, podobnie jak imigracja, jest przedmiotem szczegółowej obserwacji różnego rodzaju instytucji wyspecjalizowanych na szczeblu międzynarodowym, krajowym i regionalnym. Relacja do tych zjawisk jest fundamentalną właściwością polityki zewnętrznej krajów. Np. Stany Zjednoczone określają coroczne nieprzekraczalne limity imigracji z poszczególnych państw. Emigrant otrzymuje status imigranta w państwie przyjmującym i dąży do zachowania swojego obywatelstwa, jeśli ma zamierzenie kiedyś powrócić do państwie ojczystego. Status imigranta traci się w chwili otrzymania obywatelstwa państwie przyjmującego, z kolei tożsamość etniczno-kulturowa zostaje utrzymana bardzo długo - w zasadzie do końca życia - i regularnie jest ona przekazywana dzieciom. Posiadacze statusu imigranta, a również ci, którzy przyjęli nowe obywatelstwo, zostają członkami diaspory etnicznej w państwie przyjmującym. Zazwyczaj w takim przypadku obserwuje się błyskawicznie przebiegający mechanizm asymilacji. Nie wszystkie państwa zezwalają na posiadanie podwójnego obywatelstwa, co komplikuje analizy stosunków migracyjnych i diaspory. Źródło: M. Baczwarow, A. Suliborski, Kompendium wiedzy o geografii politycznej i geopolityce, Warszawa 2003