Definicja Izolacjonizm

Co oznacza Izolacjonizm znaczy kierunek polityki zagranicznej zakładający ograniczenie wszelkich stosunków z innymi państwami w imię obrony interesów i praw własnego narodu. Pewną ograniczoną do gospodarki metodą izolacjonizmu jest polityka autarkii, zmierzająca do osiągnięcia maksymalnej samowystarczalności gospodarczej państwa. Izolacjonizm prócz celów gospodarczych (na przykład wysokie cła na dobra importowane) jest dążeniem do wyłączenia się z obiegu informacji, ze współpracy politycznej i do odcięcia się od obcych wpływów ideologiczno-kulturowych. Izolacja może być narzucona z zewnątrz, kiedy społeczność międzynarodowa stosuje wobec określonego państwie blokadą albo embargo. Może także ona wynikać z polityki rządzących w danym państwie, którzy, działając przesłankami ideologicznymi, w otwarciu na świat dostrzegają zagrożenie bytu narodowego, jego podstaw etnicznych, kulturowych i gospodarczych. Polityka izolacjonizmu jest także chętnie użytkowana poprzez różne mechanizmy totalitarne i fundamentalistów religijnych jako narzędzie utrzymania się przy władzy. Fundamentem izolacjonizmu jest polityka zagraniczna sprowadzająca się do obrony interesów (racji stanu, rynku, bezpieczeństwa) własnego państwie. W historii izolacjonizm kojarzony jest z polityką protestanckiej Anglii (izolacjonizm brytyjski). Został on w 1896 roku określony nieco złośliwie poprzez kanadyjskiego premiera i zwolennika wolnej emigracji W. Lauriera jako splendid isolation (wspaniała izolacja). Izolacjonizm brytyjski przypadał na moment od epoki ponapoleońskiej do początku XX wieku. Jego ideą było utrzymanie ogólnej przewagi Ogromnej Brytanii nad innymi państwami europejskimi środkami ekonomicznymi, w pierwszej kolejności poprzez dominację na morzu i w handlu. Polityka ekonomiczna państwa była wspierana poprzez specyficznie anglosaskie przekonanie o wyższości własnych wzorców i rozwiązań kulturowych, a przez wzgląd na tym o bezużyteczności przyjmowania doświadczeń innych państw. Zamknięcie się i izolacja W. Brytanii nie wynikały zatem z obawy przed obcymi wpływami, lecz z przekonania o ich ułomności. Izolacjonizm Stanów Zjednoczonych Ameryki w XIX w. zapoczątkowuje w 1793 r. wystąpienie w Kongresie USA prezydenta G. Washingtona, mówiące o ograniczeniu do niezbędnego minimum kontaktów zewnętrznych państwa, w szczególności z państwami europejskimi. Polityka izolacjonizmu chroniła także efektywnie państwo przed gospodarczą konkurencją krajów europejskich i była równoznaczna z nieangażowaniem się USA w konflikty międzynarodowe. Doktryna J. Monroe'go, która została sformułowana w przemówieniu tego prezydenta w Kongresie w 1823 roku, stanowiła pewną modyfikację klasycznego izolacjonizmu. Chodziło w niej w pierwszej kolejności o powstanie amerykańskiej strefy wpływów na całej półkuli zachodniej. Stany Zjednoczone głosiły, iż przyjmują status quo w Europie i iż nie będą ingerować w jej kwestie. Z kolei mieszanie się Europejczyków w amerykanską strefę interesów, obejmującą obie Ameryki, traktowane będzie jako akt nieprzyjazny wobec USA. Realizacja polityki utrzymania strefy wpływów wymagała wielokrotnej interwencji wojsk amerykańskich w licznych państwach tego regionu. Koncepcja izolacjonizmu wykonywana była w wieku XIX i najpierw wieku XX z mniejszym albo większym skutkiem. Jej schyłek zapoczątkowała I wojna światowa, kiedy to w 1917 roku USA wystąpiły po stronie Ogromnej Brytanii, Francji i Rosji, krajów walczących przeciw Niemcom i Austro-Węgrom. Po wojnie polityka USA nadal preferowała izołacjonizm. Ameryka wstrzymała się od udziału w Lidze Narodów i nie ratyfikowała traktatu wersalskiego i zachowywała neutralność wobec powstających w momencie międzywojennym konfliktów. Ostatecznym ciosem dla tej polityki był atak Japonii na Pearl Harbour w 1941 roku. Spowodował on aktywne zaangażowanie się USA w II wojnę światową, co z powodu przyczyniło się do upadku militaryzmu i faszyzmu japońskiego i niemieckiego. Po zakończeniu II wojny, w 1947 roku, wprowadzona została doktryna Trumana, mówiąca o konieczności wspierania ruchów wolnościowych w różnych częściach świata. Od tej pory Stany Zjednoczone stały się mocarstwem w pełni zaangażowanym w politykę światową, przesądzając o upadku mechanizmu komunistycznego. Podjęły one także idee współpracy regionalnej i integracji gospodarczej, tworząc Północnoamerykańskie Porozumienie o Wolnym Handlu (NAFTA), integrując gospodarczo USA z Meksykiem i Kanadą i utrzymując ścisłą współpracę militarną z Europą w ramach Paktu Północnoatlantyckiego (NATO), państwami Pacyfiku (ANZUS - z Australią i Nową Zelandią, a aktualnie tylko Australią) i państwami Azji Południowo-Wschodniej w ramach nie istniejącego już paktu SEATO. Koncepcja izolacjonizmu powraca w Stanach Zjednoczonych także i dzisiaj, w szczególności w okresach kampanii wyborczych i nasilenia się wewnętrznych problemów gospodarczych albo socjalnych. Spora część amerykańskiego establishmentu uważa wówczas, iż USA nie powinny angażować się w konflikty lokalne, które nie dotyczą ich żywotnych interesów