Definicja CACM - Środkowoamerykański Wspólny Rynek

Co oznacza CACM (Central American Common Market /Mercado Comun Centroamericano), Środkowoamerykański Wspólny Rynek. Organizacja założona w 1960 poprzez Salwador, Gwatemalę, Honduras i Nikaraguę w celu promowania integracji gospodarczej odpowiednio z zasadami EWG. W 1962 do Rynku przyłączyła się Kostaryka. Geneza: w 1950 pięć krajów Ameryki Środkowej zwróciło się do CEPAL o zbadanie regionalnych możliwości rozwojowych. W 1951 podpisano Kartę z San Salvador zakładającą Organizację Krajów Ameryki Środkowej (ODECA) a w 1952 powstał Środkowoamerykański Komitet Współpracy Ekonomicznej. CEPAL wspierała ekonomiczną integrację na terytorium jako środek rozszerzania wewnętrznego rynku w każdym z krajów członkowskich. Redystrybucja dochodu narodowego w każdym z krajów, która powiększyła zapotrzebowanie na lokalne artykuły, była jednak niepopularna w rządach większości krajów regionu. Najwcześniejsze porozumienia o wolnym handlu weszły w życic w 1959 a od 1963 przewarzająca część produktów była zwolniona od ograniczeń celnych. Państwa członkowskie uzgodniły wspólną listę taryf celnych wobec krajów trzecich; częściowo uwolniono także przepływ kapitałów i siły roboczej. Oryginalny projekt CEPAL, który w zamierzeniu miał chronić gospodarki mniej rozwiniętych krajów, został zmieniony pod wpływem USA, które zaoferowały 100 mln dol. pomocy w zamian za realizację modelu wolnorynkowego, bardziej korzystnego dla ich własnych inwestorów. Aczkolwiek zagraniczne (w szczególności amerykańskie) inwestycje wzrosły znacznie po założeniu Wspólnego Rynku, to od końca dekady zauważalne było przesycenie lokalnych rynków i nierównomierny rozkład korzyści z CACM, na korzyść Salwadoru i Gwatemali, kosztem mniej rozwiniętych sąsiadów (w szczególności Hondurasu i Nikaragui). Ta nierównomierność była jednym z powodów wybuchu wojny futbolowej pomiędzy Salwadorem i Hondurasem w 1969. W skutku Honduras wycofał się z CACM, aczkolwiek zachował status obserwatora. Nikaragua pod rządami Somozy wprowadziła środki chroniące jej przemysł, skupiony w rękach rodziny dyktatora (w szczególności włókienniczy). Najwyższy organ Wspólnego Rynku - Środkowoamerykańska Porada Ekonomiczna, zebrała się tylko dwa razy w latach 1969-1985. W rezultacie CACM przeżywał trudności jeszcze zanim regionalny kryzys w 1978 odbił się na wewnątrzregionalnym handlu. Sekretariat CACM w 1982 uznał nieuchronność zawierania dwustronnych traktatów handlowych. W 1985 powołano Środkowoamerykańską Radę Taryf i Ceł, przyjęto nowy reżim celny, jednak nastąpiło następne załamanie w 1986, gdy rząd Vinicio Cerezo w Gwatemali nałożył wielkie podatki na regionalny import a Salwador, Kostaryka i Honduras odwzajemniły się krokami przeciwko towarom gwatemalskim. Duży wewnątrz CACM zostały wprawdzie załagodzone jednak odtąd wewnątrzregionalny handel osiągnął poziom raptem 1/3 tego z roku 1980. Promowanie eksportu zastąpiło import jako cel polityki handlowej w państwach członkowskich (na przykład Kostaryka wysyłała 70% swego eksportu przemysłowego poza obszar). W latach 1987-88 regionalny handel rozpoczął ponownie rosnąć. Źródło: C. Mojsiewicz (red.), Słownik współczesnych międzynarodowych stosunków politycznych, Wrocław 1998