Definicja Budżet państwa
Co oznacza
Budżet państwa jest definiowany jako plan finansowy rządu, obejmujący jego dochody i opłaty, powiązane z prowadzeniem polityki socjalnej i gospodarczej. Budżet jest zatwierdzany poprzez parlament zazwyczaj na jeden rok. Parlament również kontroluje wykonywanie budżetu poprzez rząd. Budżet spełnia następujące fundamentalne funkcje:
fiskalną, polegającą na gromadzeniu dochodów raczej przez mechanizm podatkowy;
funkcję redystrybucyjną - związaną z właściwym podziałem dochodu narodowego. Funkcja ta spełniana jest poprzez mechanizm podatkowy i opłaty budżetowe raczej w formie świadczeń socjalnych (renty, emerytury, zasiłki dla niepracujących);
funkcję stabilizacyjną - kraj wykorzystując instrumenty fiskalne oddziałuje na mechanizmy gospodarcze, stara się zapewnić równomierny postęp i ograniczać wahania koniunkturalne.
Polityka budżetowa opiera się na ustalonych zasadach gwarantujących rządowi prowadzenie polityki finansowej, a parlamentowi wpływ na tę politykę i jej kontrolę. Do zasad tych zalicza się:
zasadę rocznego budżetowania,
zasadę zupełności - budżet obejmuje wszystkie dochody i opłaty państwa,
zasadę jedności - wszystkie dochody i opłaty państwa powinny być ujęte w jednym zestawieniu i tworzyć jedną całość,
zasadę jawności - budżet państwa jest podawany do publicznej informacje,
zasadę równowagi budżetowej - dochody budżetu powinny się pokrywać z jego opłatami. W praktyce gospodarczej zasada ta nie jest w pełni przestrzegana, bo sporo krajów planuje z góry określone deficyty budżetowe.
Opłaty budżetu państwa
Opłaty te możemy podzielić na trzy ekipy:
opłaty powiązane z funkcjami pełnionymi poprzez kraj: obrona narodowa, administracja, organa sprawiedliwości,
opłaty na cele socjalne: oświata, kultura,
opłaty interwencyjne na cele gospodarcze: inwestycje, subsydia dla rolnictwa i przedsiębiorstw.
W ostatnich kilkudziesięciu latach opłaty publiczne rosły bardzo błyskawicznie, a w nie wszystkich państwach w tempie większym niż wytwór narodowy brutto. Był to między innymi rezultat aktywnej roli państwa w gospodarce. Kraj subsydiuje produkcję rolną, przedsiębiorstwa państwowe i prywatne, by zapobiegać bankructwom. Rosną także opłaty państwa na prace naukowo-badawcze i postęp nowych technologii. Sporo pozycji kosztów budżetowych charakteryzuje się małą elastycznością, na przykład opłaty na cele społeczne. Powiększenie dochodów budżetu poprzez podniesienie podatków napotyka bariery polityczne i ekonomiczne. Przypadek ta prowadzi do stworzenia deficytu budżetowego. Opłaty budżetowe działają mnożnikowo na wzrost dochodu narodowego i im wyższy mnożnik kosztów budżetowych, tym wyższa efektywność polityki ekonomicznej rządu.
Źródło: W. Lejman, S. Mikosik, J. Szpakowski, Ekonomia: przewodnik dla studiujących, Łódź 2002
Czym jest Budżet państwa znaczenie w Słownik B .