Definicja Arbitraż procentowy

Co oznacza Transakcje arbitrażu procentowego to transakcje zakupu i sprzedaży aktywów z zamierzeniem osiągnięcia zysku z różnic w stopie procentowej, występujących pomiędzy poszczególnymi państwami. Gdyż transfer środków finansowych pomiędzy państwami wymaga kupna i sprzedaży walut, transakcje arbitrażowe są równocześnie transakcjami rynku walutowego. Podmiotami dokonującymi takich transakcji na rynku walutowym są w pierwszej kolejności banki. Mogą je jednak zawierać również przedsiębiorstwa. Do ukazania istoty arbitrażu procentowego wykorzystamy prosty przykład. Załóżmy, iż stopa procentowa 12-miesięcznego bonu skarbowego wynosi w Polsce 16% rocznie, a w Niemczech 6% rocznie, kurs euro w złotych wynosi z kolei 1 Euro = 3,5 Zł. Niemiecki posiadacz kapitału wielkości 1 min Euro może go zainwestować w kupno papierów wartościowych w Niemczech. Może jednak kupić na rynku walutowym złote i zastosować różnicę w stopie procentowej, istniejąc pomiędzy dwoma państwami, do uzyskania dodatkowego zysku. Kupując gdyż polskie papiery wartościowe, uzyskałby w skali roku zysk większy o 10 punktów procentowych. Warunkiem osiągnięcia zysku w transakcjach arbitrażowych jest jednak to, aby w momencie utrzymywania kapitału w papierach wartościowych denominowanych w walucie zakupionej na rynku walutowym nie miała miejsca jej deprecjacja o stopie wyższej niż różnica w stopach oprocentowania wkładów w państwie pochodzenia kapitału i państwie lokaty kapitału. Gdyby tak się stało, to transakcja arbitrażowe pociągałaby za sobą utraty. Natomiast deprecjacja o stopie niższej oznaczałaby pomniejszenie oczekiwanego zysku. Oczywiście, aprecjacja waluty lokaty kapitału w relacji do waluty państwie jego pochodzenia umożliwiałaby właścicielowi kapitału osiągnięcie zysku większego od spodziewanego. W powyższym przykładzie taką graniczną stopą aprecjacji euro wobec złotego dla okresu rocznego byłoby 10% rocznie, co znaczy, iż kurs euro w złotych nie mógłby być po roku wyższy niż 1 Euro = 3,85 Zł. Zauważmy, iż przy kursie równym 1 Euro = 3,86 Zł inwestor niemiecki inwestujący w polskie papiery wartościowe poniósłby utraty. Zamieniając gdyż 1 min euro na złote po kursie 1 Euro = 3,5 Zł, kupiłby polskie papiery wartościowe o wartości nominalnej 3,5 min Zł, za które po zakończeniu okresu trwania lokaty uzyskałby 4,060 min Zł. Po przeliczeniu na euro wg kursu 1 Euro = 3,86 Zł otrzymałby zatem 1051 813,4 Euro. W czasie gdy kupując za 1 min Euro papiery wartościowe na rynku niemieckim, miałby po roku do dyspozycji sumę 1060 000 Euro, a więc wyższą od uzyskanej wskutek arbitrażu. Poniósłby stratę w wysokości 8186,6 Euro, spowodowaną poprzez nieprzewidziane zmiany kursowe. Równie łatwo możemy również obliczyć, iż deprecjacja złotego w stoniu mniejszym, jest to na przykład na poziomie 3,60, przynosi inwestorowi niemieckiemu zyski wyższe od możliwych do uzyskania w państwie. Poznaliśmy już nie wszystkie transakcje zawierane na rynku walutowym, wiemy więc, iż inwestor niemiecki może się zabezpieczyć przed poniesieniem strat. Sposobność taką daje mu połączenie arbitrażu walutowego z równoległym przeprowadzeniem operacji na rynku transakcji terminowych. Gdyż zadaniem tych ostatnich jest zabezpieczenie transakcji arbitrażu walutowego przed ryzykiem, ten rodzaj arbitrażu ustala się jako ubezpieczony arbitraż procentowy. W zrozumieniu istoty tego rodzaju transakcji pomoże nam przykład. Przyjmujemy, iż inwestor niemiecki zamierza zainwestować 1 min Euro w Stanach Zjednoczonych. Stopa procentowa w Stanach Zjednoczonych wynosi 10%, a w Niemczech - 5%. By móc jednak dokonać ubezpieczonego arbitrażu procentowego, inwestor ten, kupując dolary (na przykład po kursie 1 USD =1,2 Euro) konieczne do zakupu amerykańskich papierów wartościowych, musi równocześnie taką samą liczba dolarów, zwiększoną o rozmiar spodziewanych odsetek uzyskanych z lokaty aktywów, sprzedać na rynku terminowym z momentem realizacji transakcji, wyznaczonym bezpośrednio po uzyskaniu odsetek z lokaty. By natomiast to pozwoliło mu rzeczywiście zabezpieczyć się przed poniesieniem strat, kurs dolara w euro nie może się obniżyć bardziej niż o 5%, ponieważ tyle wynosi różnica w stopie procentowej pomiędzy rynkiem amerykańskim i niemieckim. Innymi słowami, transakcja arbitrażu procentowego będzie dla inwestora niemieckiego bezpieczna tylko wówczas, gdy dyskonto kursu sprzedaży dolara będzie mniejsze od 5%, tzn. terminowy kurs dolara będzie wyższy niż 1,14 Euro. Źródło: A. Budnikowski, Międzynarodowe relacje gospodarcze, Warszawa 2006