Co oznacza Degradacja, kryzys inteligencji

Co to znaczy: Rola przedwojennej inteligencji była nie do przecenienia. W okresie wojny likwidowano ją jako kwiat narodu. Czynili to zarówno Rosjanie (Wszystko, co główne, Boża podszewka, Mój wiek, Katyń, Guziki), jak i Niemcy (żydowska inteligencja – Start, Daleko od okna).Bardzo ważnym, jeżeli nie najważniejszym zagadnieniem dotyczącym roli inteligencji we współczesnej kulturze jest powojenna refleksja nad sensem sztuki, cywilizacji. Po „epoce pieców”, po czasie holokaustu kultura XX wieku, zdobycze cywilizacji, postęp ludzkości zostają zakwestionowane. Podobnie rola inteligencji. Klimat ten współgra zresztą z tendencjami w poezji zachodnioeuropejskiej. Jednym z polskich artystów wpisujących się w tę problematykę jest sygnalizujący w swych wierszach kryzys kultury i sztuki Tadeusz Różewicz.W Kartotece pokazuje inteligentów, którzy bezmyślnie „klaszczą”, nie mają własnej tożsamości, nie pielęgnują w życiu jakichkolwiek wartości. Natomiast Sławomir Mrożek, którego twórczość dramaturgiczna cieszy się powodzeniem, podaje w niepewność rolę inteligencji w swojej słynnej, groteskowej sztuce Tango.Dom twórcy Stomila i Eleonory zostaje zdominowany poprzez prymitywa Edka, fascynującego intelektualistów swą naturalnością i spontanicznością (które są właściwie chamstwem) i siłą. On to skutkuje, iż zafascynowana nim Eleonora zdradza z nim męża, Edek uwodzi także narzeczoną młodego buntownika Artura, Alę. Wygrywa ze wszystkimi brutalną siłą,co być może jest symbolem totalitaryzmu i zwycięstwa motłochu nad inteligencją. Tango, które Edek tańczy w finałowej scenie sztuki z Eugeniuszem, jest symbolem jego zwycięstwa, może także być odczytywane jako znak zwycięstwa kultury masowej. Finałowy taniec, będący aluzją do chocholego tańca w Weselu Wyspiańskiego, kojarzy się także z zauważonym już przedtem poprzez młodopolskiego mistrza marazmem i kryzysem polskiej inteligencji. Inteligenci z Wesela fascynowali się wsią, nie umieli jednak jej konstruktywnie podźwignąć ani zjednoczyć się razem z chłopami w walce przeciw zaborcom.Taniec chocholi był tańcem marazmu i takim tańcem jest także tango ze sztuki Mrożka. Kryzys inteligencji został także ukazany w innej sztuce tego wybitnego dramaturga – Emigranci