Co oznacza Chrystus

Co to znaczy: Galilaee, vicisti!(Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia) Natychmiast dwóch legionistów wprowadziło pomiędzy kolumny z ogrodowego placyku dwudziestosiedmioletniego człowieka i przywiodło go przed tron procuratora. Człowiek ów odziany był w stary, rozdarty, błękitny chiton. Na głowie miał biały zawój przewiązany wokół rzemykiem, ręce związano mu z tyłu. Pod jego lewym bokiem widniał ogromny siniak, w kąciku ust miał zdartą skórę i zaschłą krew. Patrzył na procuratora z lękliwą ciekawością. (...)– Jeszua – śpiesznie odpowiedział aresztowany.– Masz przezwisko?– Ha-Nocri.– Skąd jesteś?– Z miasta Gamala – odpowiedział aresztant, zarazem wskazując głową, iż gdzieś tam daleko, na prawo do niego, na północy, jest miasto Gamala.– Z jakiej krwi?– Precyzyjnie tego nie wiem – z ożywieniem odpowiedział aresztowany. – Nie pamiętam moich rodziców. Powiadają, iż tata był Syryjczykiem...– Gdzie stale mieszkasz?– Nigdzie nie mam domu – nieśmiało odpowiedział aresztant.– Wędruję od miasta do miasta.(Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata; tłum. Irena Lewandowska i Witold Dąbrowski) czytam jego przypowieściproste jak kłos pszenicyi myślę o boguktóry się nie śmiałmyślę o małym bogu krwawiącymw białychchustach dzieciństwa(Tadeusz Różewicz, Cierń)tak aby w kościołach nie było wyszywanych serwetekkatafalku z czarną kapą(...)niepodobnych do siebie świętychco nie mogą wyjść z nieswojej twarzy –tak aby nie byłosympatycznego gładko uczesanego Pana Jezusatylko dla porządnych ludzi(Jan Twardowski, Prośba) Chrystus – postać biblijna, uznawana poprzez wyznawców różnych religii za proroka, Syna Bożego bądź „drugą osobę boską” – pojawia się nie tylko w tekstach liturgicznych i w Biblii. Na trwałe zapisał się i w innych tekstach literackich. Dla literatury polskiej ma specjalne znaczenie: w epoce romantyzmu mówiło się nawet o nurcie zwanym mesjanizmem. Chrystus bywa nie tylko adresatem modlitw i postacią literacką, bywa również punktem odniesienia dla innych bohaterów – możemy mówić na przykład o gestach Chrystusowych Rolanda czy o wariacjach na temat postaci Jezusa poczynionych w powieści Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa. Postać Chrystusa pojawia się także regularnie w innych niż literackie tekstach kultury, zarówno elitarnej, jak i ludowej czy masowej. Wystarczy przywołać uchodzące za arcydzieła Pietę Michała Anioła czy oratorium Mesjasz Haendla lub głośny ostatnio, uznany poprzez wielu krytyków za kicz, video Pasja w reż. Mela Gibsona. Wspomnijmy także znaczny dla polskiego środowiska opozycyjnego spektakl– związany z życiem Chrystusa, lecz odczytywany także w kontekście politycznym – Wieczernik (wystawiany w kościołach opierając się na sztuki Ernesta Brylla). Nie sposób pominąć również licznych zjawisk i zwyczajów wywodzących się z kultury ludowej, a związanych z wieloma fazami życia Chrystusa – jasełek, widowisk pasyjnych czy popularnych szopek (na przykład słynne szopki krakowskie)