Definicja Wkład niepieniężny

Co to znaczy Udziały i akcje w spółkach prawa handlowego mogą być obejmowane nie tylko za gotówkę, lecz także w zamian za tak zwany wkłady niepieniężne (aporty), a więc prawa majątkowe inne niż środki pieniężne. Jaki jest skutek wniesienia ustalonych praw aportem? Wniesienie wkładu niepieniężnego znaczy - jeśli umowa nie stanowi odmiennie - przeniesienie na spółkę wszelkich praw do przedmiotu wkładu, czyli także własności, jeśli przysługuje ona wspólnikowi (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1991.03.14, sygn. akt III CRN 14/91). Jak wynika z powyższego, do skutecznego wniesienia aportem pewnych praw majątkowych jest niezbędne posiadanie względem nich statusu osoby uprawnionej do ich wykonywania. Tytułem ciekawostki warto dodać, iż możliwe jest także wniesienie udziału we współwłasności łącznej. Wedle uchwałą Sądu Najwyższego III CZP 49/96 z dnia 22 maja 1996 r., dopuszczalne jest objęcie udziałów w firmie z o.o. na zasadzie współwłasności łącznej, w następstwie podwyższenia kapitału zakładowego w wyniku wniesienia aportu w formie przedsiębiorstwa firmy cywilnej poprzez jej wyłącznych wspólników. Co może stanowić element wkładu pieniężnego? Z zastrzeżeniem regulaminów specjalnych, o których mowa poniżej, umiejętność aportową posiadają wszelakie prawa majątkowe, które można efektywnie wnieść do firmy (w tym także wnieść przez ich ustanowienie). Zwłaszcza warto zauważyć, iż wedle orzecznictwem Sądu Najwyższego element aportu stanowić mogą: akcje lub udziały w innej firmie. W tym jednak wypadku należy pamiętać, iż odstąpienie wszystkich udziałów firmy z o.o. w charakterze wkładu niepieniężnego na rzecz firmy akcyjnej nie jest równoznaczne z przeniesieniem własności samego przedsiębiorstwa firmy z ograniczoną odpowiedzialności (tak: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 21.02.1946 r., II C 1044/45), gdyż odróżnić należy od siebie prawa korporacyjne jakie przysługują akcjonariuszowi firmy od prawa do bezpośredniego rozporządzania przedsiębiorstwem firmy, które przysługuje jej zarządowi; weksel własny z poręczeniem wekslowym, indosowany in blanco, może być obiektem wkładu niepieniężnego, którym wspólnik pokrywa swój udział w firmie z o.o. (tak: uchwała Sądu Najwyższego z 20 maja 1992 r., III CZP 52/92); przysługujące najemcy prawo najmu lokalu użytkowego może być obiektem wkładu niepieniężnego, którym wspólnik pokrywa swój udział w firmie z o.o. (tak: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1993 r., III CZP 21/93). Są jednak także pewne wyjątki: wedle uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2001 r. (III CZP 44/00) niedopuszczalne jest wniesienie poprzez spółdzielnię do firmy z o.o. wkładu niepieniężnego w formie jej przedsiębiorstwa (art. 551 k.c.), jeżeli wyłącza to prowadzenie poprzez spółdzielnię statutowej działalności gospodarczej; ponadto w uchwale z dnia 27 marca 2001 r. (III CZP 3/01) Sąd Najwyższy sformułował tezę, iż uprawnienie do otrzymania rekompensaty za mienie nieruchome pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej nie może stanowić wkładu niepieniężnego (aportu) dla nabycia akcji w firmie akcyjnej; inną istotną tezę sformułował M. Celichowski, stwierdzając iż obiektem aportu nie mogą być elementy majątkowe, których nie można zaksięgować w bilansie jako aktywa ("Rejent" nr 7-8/1994). Twierdzenie to ma szczególnie ważne znaczenie dotyczący do zbywania wiązek praw i obowiązków, gdzie - w zależności od sytuacji - mogą przeważać aktywa lub pasywa. Jak więc trafnie twierdzi M. Celichowski, przedsiębiorstwo posiada umiejętność aportową, o ile aktywa przedsiębiorstwa przewyższają pasywa. Aporty w spółkach osobowych W razie firm osobowych kodeks firm handlowych nie zawiera żadnych ograniczeń względem przedmiotu aportów i dlatego należy przyjąć, iż element aportu może stanowić własność rzeczy, usługi, świadczenie pracy, a nawet prawa niezbywalne ( jeżeli nie są przenoszone na spółkę, lecz wnoszone konstytutywnie, a więc ustanawiane na rzecz firmy). Spośród firm osobowych pewne specyficzne regulacje odnoszą się do firmy komandytowej i firmy komandytowo-akcyjnej. Stosownie do art. 107 § 1-3 k.s.h., jeśli wkładem komandytariusza do firmy jest w całości albo w części świadczenie niepieniężne, umowa firmy ustala element tego świadczenia, jego wartość, jak także osobę wspólnika wnoszącego takie świadczenie niepieniężne. ponadto: zobowiązanie do wykonania pracy albo świadczenia usług na rzecz firmy i płaca za usługi świadczone przy stworzeniu firmy nie mogą stanowić wkładu komandytariusza do firmy, chyba iż wartość innych jego wkładów do firmy nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej; jeśli komplementariuszem jest firma z o.o. albo firma akcyjna, zaś komandytariuszem jest wspólnik tej firmy, wkładu komandytariusza nie mogą stanowić jego udziały w tej firmie z o.o. albo akcje tej firmy akcyjnej. Aporty w spółkach kapitałowych - zasady ogólne Stosownie do art. 14 § 1 k.s.h. obiektem wkładu do firmy kapitałowej nie może być prawo niezbywalne albo świadczenie pracy bądź usług. W tym kontekście warto jednak podkreślić specyficzny status użytkowania, które jest prawem niezbywalnym (254 k.c.), którego wykonywanie można jednak przenieść na inny podmiot. Z uwagi na tą ostatnią okoliczność użytkowanie może stanowić aport, którym wspólnik pokrywa swój udział w firmie z o.o.. Aport w firmie z ograniczoną odpowiedzialnością wedle art. 158 § 1-3 k.s.h., jeśli wkładem do firmy w celu pokrycia udziału ma być w całości lub w części wkład niepieniężny, umowa firmy powinna wnikliwie określać element tego wkładu i osobę wspólnika wnoszącego aport, jak także liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów. Aporty w firmie akcyjnej Akcje obejmowane w zamian za wkłady niepieniężne powinny pozostać imiennymi do dnia zatwierdzenia poprzez najbliższe zwykłe walne zebranie sprawozdania finansowego za rok obrotowy, gdzie nastąpiło pokrycie tych akcji, i pośrodku tego okresu nie mogą być zbyte ani zastawione. Akcje te w momencie, o którym mowa ponad powinny być zatrzymane w firmie na zabezpieczenie roszczeń o odszkodowanie z tytułu niewykonania albo nienależytego wykonania zobowiązań do wniesienia wkładów niepieniężnych. Roszczeniom tym służy pierwszeństwo zaspokojenia przed innymi wierzytelnościami nieuprzywilejowanymi. Powyższych regulacji nie stosuje się do akcji obejmowanych w przypadku podwyższenia kapitału w spółkach publicznych i wydawanych w razie łączenia, podziału i przekształcania firm. obiektem wkładu do firmy kapitałowej nie może być prawo niezbywalne albo świadczenie pracy bądź usług.