Definicja Spekulacja, transakcje spekulacyjne

Co oznacza Na rynku walutowym mają regularnie miejsce transakcje spekulacyjne, a więc transakcje wynikające z chęci uzyskania dochodu biorącego się ze zmian kursu. Podmiot przeprowadzający taką transakcję przewiduje, iż w przyszłości nastąpi przyrost kursu kupowanej poprzez niego waluty i kupuje ją aktualnie z myślą o uzyskaniu w przyszłości zysku z jej sprzedaży. Dokonując tej operacji, podejmuje on jednak świadomie ryzyko, iż kurs nie wzrośnie, a być może nastąpi nawet jego obniżenie, co pociągałoby za sobą utraty. Podobnie jak w razie transakcji hedgingowych, transakcje spekulacyjne mogą być dokonywane na rynku zarówno transakcji bieżących, jak i terminowych. Istotę tych operacji najlepiej można zrozumieć, posługując się odpowiednikiem. Rozpocznijmy od przykładu dotyczącego rynku transakcji bieżących. Przyjmijmy, iż spekulant niemiecki przewiduje obniżkę bieżącego kursu złotego w relacji do euro. W punkcie wyjścia wynosi on 1 Euro = 3,50 Zł, wg jego oceny z kolei za miesiąc kurs ten będzie wynosił 1 Euro = 3,60 Zł. W tej sytuacji zaciąga on miesięczny kredyt złotówkowy w wysokości 3,5 min Zł, oprocentowany na 6% w skali rocznej, i natychmiast zamienia złotówki na euro po bieżącym kursie. Uzyskane w ten sposób środki lokuje na krótkoterminowym, oprocentowanym rachunku bankowym w Niemczech na moment równy temu, na jaki zaciągnięto kredyt. Jeżeli się przyjmie, iż stopa procentowa w Niemczech wynosi 5% w skali rocznej, po miesiącu może on podjąć z rachunku sumę 1004166,68 Euro. By zwrócić zaciągnięty kredyt złotówkowy, spekulant potrzebuje 3 571 500 Zł. Jeśli sprawdziłyby się jego przewidywania, to kurs wynosiłby aktualnie 1 Euro = 3,60 Zł, co powodowałoby, iż dla uzyskania tej sumy musiałby on wymienić 992083,33 Euro. To jest suma mniejsza od tej, którą podjął z banku niemieckiego. Różnica pomiędzy tymi wielkościami, w tym przypadku 12083,35 Euro, stanowi zysk spekulacyjny. Należy jednak jeszcze raz podkreślić, iż zysk ten pojawił się tylko dlatego, że przewidywanie spekulanta okazało się słuszne. Gdyby gdyż nie nastąpiła przewidywana deprecjacja złotego, spekulant poniósłby utraty. Przewarzająca część transakcji spekulacyjnych dzieje się jednak na rynku transakcji terminowych. Ten rodzaj spekulacji także zilustrujemy dzięki przykładu. Przypuśćmy, iż polski spekulant przewiduje, że za 3 miesiące kurs bieżący dolara będzie wyższy od kursu terminowego. Przez wzgląd na tym kupuje on na rynku terminowym 100 tys. USD z dostawą za 3 miesiące po kursie 1 USD = 3,5 Zł. Po trzech miesiącach okazuje się, iż odpowiednio z przewidywaniami spekulanta bieżący kurs dolara jest wyższy od kursu terminowego i wynosi 1 USD = 3,55 Zł. W tej sytuacji przedstawia on do zamiany 350 tys. Zł, za które otrzymuje 100 tys. USD. Te ostatnie sprzedaje natychmiast wg kursu bieżącego, otrzymując w zamian 355 tys. Zł, co pozwala mu na osiągnięcie zysku spekulacyjnego w wysokości 5 tys. Zł. Oczywiście, podobnie jak miało to miejsce w razie operacji na rynku transakcji bieżących, jeśli spekulant pomyli się w swych przewidywaniach na temat kierunku zmian kursowych, to nie odnotuje zysku, ale poniesie utraty. Transakcje spekulacyjne stanowią nie tylko rodzaj hazardu ekonomicznego stwarzającego szanse szybkich zysków. Stanowią one gdyż część popytu i podaży na rynku walutowym. Przez wzgląd na tym mogą mieć również wpływ na stan równowagi na rynku walutowym, a więc na poziom kursu. Wpływ ten może być stabilizujący, a więc przeciwdziałający zmianom kursu, albo destabilizujący, a więc przyspieszający te zmiany. Przez wzgląd na tym wyróżniamy również spekulację stabilizującą albo spekulację destabilizującą. Do spekulacji stabilizującej zaliczymy spekulacyjne zakupy waluty, której kurs spada. Do tej samej ekipy transakcji zalicza się spekulacyjną sprzedaż waluty, której kurs rośnie. W obu sytuacjach transakcje spekulacyjne przyczyniają się do wyhamowania zmian, intensyfikują gdyż działania czynnika działającego w przeciwnym kierunku niż ten, który decyduje o bieżących zmianach. Podobnie możemy wyróżnić dwa typy transakcji składających się na spekulację destabilizującą. Mówimy o niej, gdy ma miejsce spekulacyjny zakup waluty, której kurs wzrasta, albo spekulacyjna sprzedaż waluty, której kurs spada. W obu sytuacjach transakcje spekulacyjne przyczyniają się do przyspieszenia zmian. Intensyfikują gdyż działania czynnika decydującego o istniejącym kierunku zmian kursowych - popytu w pierwszym przypadku i podaży - w drugim. Źródło: A. Budnikowski, Międzynarodowe relacje gospodarcze, Warszawa 2006