Definicja Polityka monetarna

Co oznacza Polityką monetarną państwa tytułujemy działania rządu powiązane z kształtowaniem się podaży pieniądza. Kraj prowadzi politykę monetarną poprzez regulację nominalnej podaży pieniądza. Gdy rząd decyduje się na powiększenie podaży pieniądza poprzez dodatkową emisję, skutkuje to spadek stopy procentowej, przyrost popytu całkowitego na pieniądz absorbujący dodatkową podaż. Zostaje zachwiana równowaga na rynku towarowym; rośnie popyt na dobra inwestycyjne, przy pozostawaniu popytu konsumpcyjnego na pierwotnym poziomie. Przyrost popytu inwestycyjnego prowadzi do wzrostu stopy procentowej i przez system mnożnikowy do wzrostu dochodu narodowego. Podaż pieniądza na rynku może również być powiększona, gdy rząd zdecyduje się na wykup obligacji. Bank centralny, wykupując obligacje, podnosi ich cenę, co skutkuje obniżenie stopy procentowej i jest impulsem dla przedsiębiorstw do zwiększania kosztów inwestycyjnych. W następnej kolejności wzrasta popyt, produkcja i dochód narodowy. Tak więc końcowym efektem polityki monetarnej jest wyższy dochód narodowy i niższa stopa procentowa. To jest więc sukces odwrotny w relacji do efektu uzyskiwanego dzięki polityki fiskalnej. Inna jest także struktura dochodu narodowego: zwiększeniu ulegają opłaty inwestycyjne, rośnie dochód narodowy, powodując przyrost kosztów konsumpcyjnych. Opłaty rządowe pozostają na nie zmienionym poziomie, a więc relatywnie maleją. Przy nie zmienionym systemie podatkowym budżet może osiągnąć wyższe dochody, bo jest wyższy poziom dochodu narodowego, od którego są liczone podatki. Efekty polityki monetarnej zależą od elastyczności popytu inwestycyjnego w relacji do zmian w stopie procentowej. Jeżeli popyt inwestycyjny jest nieelastyczny w relacji do zmian w stopie procentowej i pozostaje na stałym poziomie, polityka monetarna jest w tym wypadku kompletnie nieefektywna. Przypadek taka może wystąpić w gospodarce kryzysowej, charakteryzującej się niskim poziomem produkcji i brakiem przewidywania poprawy w przyszłości. Dlatego także efektywność polityki monetarnej jest tym wyższa, im lepsza jest przypadek gospodarcza. W praktyce gospodarczej polityka fiskalna i monetarna nawzajem się uzupełniają i stąd niekiedy mowa o polityce mieszanej. Wyciąganie gospodarki z kryzysu gospodarczego łatwiejsze jest poprzez wykorzystywanie polityki fiskalnej. Przy przegrzaniu koniunktury lepsze efekty powinna dać polityka monetarna. Polityka fiskalna i monetarna wpływają na dochód narodowy w tym samym kierunku, z kolei oddziałują przeciwnie na stopę procentową. Polityka mieszana może być prowadzona nie tylko w celu pobudzania czy przyhamowania wzrostu gospodarczego, ale również w celu zmian w strukturze produkcji i dochodu narodowego. Źródło: W. Lejman, S. Mikosik, J. Szpakowski, Ekonomia: przewodnik dla studiujących, Łódź 2002