Definicja Mao Tse-tung (Mao Zedong)

Co oznacza Mao Tse-tung urodził się w zamożnej rodzinie chłopskiej w Shaoshan (prowincja Hunan) 26 grudnia 1893 roku. Po ukończeniu szkoły w Hunan w 1918 roku studiował zaocznie na uniwersytecie w Pekinie. W 1921 r. uczestniczył w kongresie założycielskim Komunistycznej Partii Chin. Dwa lata potem został członkiem Komitetu Centralnego i Biura Politycznego KPCh. Kiedy Komunistyczna Partia Chin zerwała sojusz z Kuomintangiem w 1927 r. Mao rozpoczął organizować chłopską partyzantkę w Hunan, a w dalszym ciągu w górach Jinggang na południu państwie. Tam w 1931 r. na I Wszechchińskim Zjeździe Rad został wybrany szefem rządu Chińskiej Republiki Rad. Okrążony w 1934 r. poprzez wojska Kuomintangu, zorganizował razem z Czu Te i Lin Piao tak zwany Długi Marsz (ogromny Marsz). Sto tys. członków Chińskiej Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej przeszło 12 500 km do północno-zachodnich Chin. W 1935 r. dotarła tam tylko 1/3 z nich. W tym czasie został Mao Tse-tung został przewodniczącym KPCh. W momencie wojny chińsko-japońskiej w latach 1937-1945 walczył razem z wojskami Kuomintangu. Po zakończeniu walk wojna domowa wybuchła ponownie. Wspierany poprzez ZSRR, odniósł zwycięstwo. 1 października 1949 r. proklamował stworzenie Chińskiej Republiki Ludowej. W latach 1949-1954 pełnił funkcję przewodniczącego centralnego rządu ludowego, a od 1954, po wprowadzeniu nowej konstytucji, przewodniczącego republiki. W gospodarce wprowadził schemat radziecki oparty na centralnym planowaniu, kolektywizacji rolnictwa (trwała do 1958 r.). W 1957 r. na krótko ogłosił politykę liberalizacji, tak zwany politykę 100 kwiatów ("Niech rozwija się sto kwiatów, niech sto szkół myślenia rywalizuje pomiędzy sobą, by kwitła sztuka, rozwijała się edukacja i kultura socjalistyczna w państwie"). W rezultacie represjom za działalność opozycyjną poddano ok. pół miliona osób. Celem przyśpieszenia rozwoju gospodarczego państwie, jego industrializacji, ogłosił w 1958 r. koncepcję Wielkiego Skoku. Oparł ją na rozwoju przemysłu ciężkiego i komunach ludowych, które na wsi miały produkować nie tylko żywność, lecz również wytapiać żelazo w prymitywnych piecach. Efektem tej akcji, zakończonej 1962 roku, był kryzys gospodarczy, głód, zgon mln Chińczyków i kompromitacja rządzących. W 1959 roku Mao Tse-tung zrezygnował z urzędu głowy państwa, pozostając nadal przewodniczącym KPCh. W celu odzyskania utraconych wpływów zainicjował w 1966 r. ogromną proletariacką rewolucję kulturalną. Sprowokował bunt młodzieży, na podstawie tak zwany hunwejbinach, członkach Czerwonej Gwardii. Przeciwników Mao oskarżono o rewizjonizm, odsunięto od wpływów politycznych, a świadomość komunistyczną utrwalano przez niszczenie dawnej kultury, rozbicie mechanizmu oświaty. Przyniosła ona następne miliony ofiar i chaos w kraju. Od 1967 r. zaczęto etapowo odchodzić od tej polityki, lecz naprawdę trwała do 1976 r. Mao Tse-tung nazywany był Przewodniczącym albo Ogromnym Wodzem. Jego osobę, szczególnie po rewolucji kulturalnej, otaczano kultem. Został pochowany w specjalnie zbudowanym mauzoleum. Swoistą "biblią" maoizmu była tak zwany Mała czerwona książeczka (Cytaty przewodniczącego Mao). Jego poglądy były mieszanką marksizmu i leninizmu i chińskiej tradycji. Odrzucał jednak koncepcję, że robotnicy są kluczową siłą rewolucji. Uważał, iż są nią masy chłopskie. W polityce zagranicznej dążył do odegrania mocarstwowej pozycji w świecie i przywódcy ruchu komunistycznego. Początkowo współpracował z ZSRR. Razem poparli Kim Ir Sena w wojnie koreańskiej. Do Korei Północnej wysłano wtedy tysiące "chińskich ochotników". Krytykował politykę Nikity Chruszczowa, co doprowadziło do otwartego konfliktu (starcia graniczne nad Ussuri w 1969 r.) i rozbicia w ruchu komunistycznym. Od 1972 r. zaczął politykę poprawy stosunków z USA. Był wzorem dla rewolucyjnych ruchów między innymi w Kambodży (Czerwoni Khmerzy) i Peru (Świetlisty Szlak). Mao Tse-Tung zmarł 9 września 1976 roku w Pekinie. Odtąd Chiny kompletnie zmieniły własną politykę, zarówno wewnętrzną, jak i zagraniczną, dzięki czemu stają się coraz większą potęgą gospodarczą