Definicja Imperium

Co oznacza Imperium - Termin ten implikuje mocarstwowość, potęgę dużego państwa (z z łaciny imperium, władza). Ustrój imperium przeważnie kojarzy się z niedemokratyczną metodą rządów, związaną z władzą jednego człowieka (rzadziej grup osób - liderów, na przykład triumwirat w imperium rzymskim) noszącego tytuł imperatora (adekwatnie: car, cesarz, sułtan i tak dalej). Sprawowanie władzy w imperium nie zawsze jednak ma charakter rządów monarchistycznych, a niekiedy przyjmuje formy pseudodemokratyczne (na przykład były ZSRR). Termin imperium implikuje dążenie do rozszerzenia, zawładnięcia, agresji, dlatego także od niego pochodzą ustalenia o zabarwieniu pejoratywnym, takie jak: imperializm, polityka imperialistyczna czy potęga imperialna. Zawiera się w nim również pewien specyficzny relacja potężnych krajów imperialistycznych do państw słabszych (ofiar imperializmu). Przykładami historycznych imperiów są: imperium rzymskie, Kraj Środka (Chiny), cesarstwo Abisynii (Etiopia), cesarstwo Japonii, monarchia austro-węgierska, cesarstwa rosyjskie, napoleońskie i osmańskie, a również imperium brytyjskie. Pewne cechy typowe dla imperialnej formy ustroju przejawiał także były ZSRR, gdzie praktycznie nieograniczoną władzę miał sekretarz generalny KC KPZR, stanowiącej na mocy konstytucji jedyną siłę rządzącą. Imperium złożona jest z metropolii (na przykład Lacjum w imperium rzymskim), terytoriów podległych (prowincji) i kolonii. Wg P. Kennedy'ego (1993) fundamentalną powodem upadku imperiów jest ich rozrastanie się powyżej miarę (z angielskiego: imperial overstretch), a z powodu niemożność sprawnego i efektywnego rządzenia. To natomiast rodzi trudności w rozwiązywaniu konfliktów (ekonomicznych, politycznych, etnicznych, religijnych i innych) i prowadzi nieuchronnie do ruchów separatystycznych w poszczególnych częściach imperium