Definicja Enklawa

Co oznacza Enklawa to przeważnie niewielkie terytorium umiejscowione wewnątrz innego państwa i jednocześnie nie podlegające jego jurysdykcji. Definicja enklawy odnosimy do: jednoznacznie wydzielonego obszaru, który jest suwerenną jednostką administracyjną położoną w regionie jakiegoś państwie, lecz stanowi integralną część innego państwa. Taka enklawa jest jakby oderwana od własnego państwa narodowego i znajduje się w otoczeniu obcego terytorium. Enklawy istnieją raczej w Europie, co jest świadectwem jej skomplikowanej historii politycznej. Rząd w enklawie jest sprawowany odpowiednio z prawami państwie, którego część ona stanowi, na przykład Makau leżące w Chinach do 1 stycznia 2000 roku było częścią Portugalii; Nachiczewańska Republika Autonomiczna jest enklawą azerbejdżańską położoną między Armenią, Turcją i Iranem; obwód kaliningradzki to enklawa rosyjska znajdująca się pomiędzy Polską i Litwą; Ceuta - miasto i terytorium hiszpańskie - leży na obszarze Maroka; niezależnego państwa, przeważnie minipaństwa, otoczonego terytorium innego państwie, na przykład Singapur, Monako, San Marino, Watykan. Terminu enklawa używa się także do ustalenia obszaru (regionu) zasiedlonego poprzez jakąś grupę etniczną, która sianowi tam przewarzająca część i jest jakby wyspą na większym terytorium (w kraju) zamieszkanym poprzez inną etnicznie ludność. W tym rozumieniu Nagornyj Karabach jest enklawą ormiańską w Azerbejdżanie, choć nie ma własnej jurysdykcji państwowej (co prawda istnieje tam aktualnie administracja złożona z miejscowej ludności ormiańskiej, jednak nie uznają jej inne państwa). Terminy eksklawa i enklawa odnoszą się do tego samego terytorium spełniającego tak samo zdefiniowane kryteria. Ich wykorzystywanie zależy jedynie od kontekstu - w kraju, które ma część własnego terytorium na obszarze innego państwa nazywa się je enklawą, a w państwie, w regionie którego ta enklawa jest położona, ustala się ją mianem eksklawy. Enklawy i eksklawy były bardzo rozpowszechnione w Europie średniowiecznej. Dzisiaj to są polityczno-administracyjne relikty. Źródło: M. Baczwarow, A. Suliborski, Kompendium wiedzy o geografii politycznej i geopolityce, Warszawa 2003