Definicja Casus foederis

Co oznacza Casus foederis (z łaciny casus - sytuacja, foederis - sprzymierzenie), zjawisko, fakt luli czynność, które w przekonaniu postanowień traktatu sojuszniczego zobowiązuje państwa sprzymierzone do wspólnej akcji udzielania bezpośredniej pomocy zbrojnej, wsparcia finansowego, i tak dalej Odpowiednikiem casus foederis są postanowienia art. 4 Układu Warszawskiego z 14 V 1955: "w razie napaści zbrojnej w Europie na jedno albo kilka krajów-stron Układu, dokonanej poprzez żadne kraj albo grupę krajów, każde kraj - strona Układu, realizując prawo do samoobrony indywidualnej albo zbiorowej, odpowiednio z art.51 Karty NZ, udzieli państwu albo krajom, na które dokonana została taka napaść, natychmiastowej pomocy indywidualnej i w porozumieniu z innymi krajami - stronami Układu wszelkimi środkami, jakie będzie uważała za konieczne, włączając wykorzystanie siły zbrojnej". W świetle postanowień paktu Północnoatlantyckiego z 4 IV 1949 casus foederis zobowiązujący państwa NATO do wspólnego działania w wykonaniu uznanego poprzez Kartę NZ, prawa do indywidualnej albo zbiorowej samoobrony stanowiłaby "zbrojna napaść" na jednego albo wszystkich uczestników sojuszu. W takiej sytuacji każdy z nich udzieli pomocy "podejmując natychmiast w pojedynkę i w porozumieniu z innymi stronami taką akcję, jaką uzna za niezbędną, nie wyłączając siły zbrojnej, w celu przywrócenia i utrzymania bezpieczeństwa strefy północnoatlantyckiej" (art.5). Źródło: C. Mojsiewicz (red.), Słownik współczesnych międzynarodowych stosunków politycznych, Wrocław 1998