Co oznacza Chłopi – niewykorzystana i nieuświadomiona siła w walce z zaborcą

Co to znaczy: Żeromski sugeruje, iż chłopi są niewykorzystaną potężną siłą w walce z zaborcą. Ich opór i wymierzone przeciwko powstańcom działania opisuje we wspomnianych już utworach. Gdyby Odrowąż z Wiernej rzeki nie uciekł, zostałby wydany poprzez chłopów w ręce zaborców – a więc na pewną zgon. Jednak pojawia się także w Wiernej rzece postać chłopa zaangażowanego w sprawę narodową – pielęgnuje on rannego powstańca pana Brynickiego, a po jego zgonu przynosi informacja o zgonie córce Salomei. O tym, że trudno porozumieć się różnym warstwom społecznym w sprawie buntu przeciw zaborcom, mówi także – w wymiarze symbolicznym – Wesele Stanisława Wyspiańskiego