Co oznacza Aborcja – skutek mezaliansu, ubóstwa, nędzy, nieodpowiedzialności

Co to znaczy: Nie tylko charakter kobiet, preferujących doświadczenia inne niż macierzyństwo, skłaniał bohaterki literackie do przerwania ciąży. Niekiedy zmuszała je do aborcji nędza, niemożność zapewnienia godziwego życia sobie i dziecku, rozpacz po stracie partnera, nieodpowiedzialność ojca. Bohaterka głośnej powieści Zofii Nałkowskiej Granica – pochodząca z biednej rodziny córka kucharki Justyna Bogutówna – wdaje się w romans z paniczem, Zenonem Ziembiewiczem. Spotkanie po latach nie osłabia łączącego młodych uczucia i mimo iż Ziembiewicz układa sobie życie z pochodzącą z jego sfery Elżbietą Biecką, romans nie wygasa. W szczególności Justyna mocno angażuje się emocjonalnie w ten związek. Jeszcze gdy Ziembiewicz jest kawalerem, zachodzi z nim w ciążę. Tata dziecka daje jej kapitał – nie zmusza do aborcji, lecz ofiarując dziewczynie w krytycznym momencie odpowiednią sumę, daje przyzwolenie na przerwanie ciąży, ewentualne dziecko nie interesuje go w ogóle. Romans i przerwana ciąża łamią Justynie życie, zawsze będzie żałować tego kroku i zazdrościć Elżbiecie posiadania dziecka z Zenonem. Być może to właśnie żal za miłością i nienarodzonym dzieckiem popchnie ją do dramatycznego kroku – oślepienia Ziembiewicza kwasem. Ten sam motyw w powieści Nałkowskiej służy wyeksponowaniu małości Zenona, który przekroczył wszelakie granice moralności, lecz zapewne również pokazaniu tematu tabu.Motyw aborcji wprowadziła również Pola Gojawiczyńska do swej powieści o dziewczynach z warszawskich nizin socjalnych – Dziewczęta z Nowolipek (przerywają ciążę siostry Raczyńskie: na początku Amelia – której ukochany młody urzędnik Michałowski nie chce dziecka, i Cechna – której kochanek, Henryk, Polak z Wielkopolski, oficer okupacyjnej armii niemieckiej łatwo godzi się na zabieg).Pokazywanie aborcji w poezji to jedno, wystąpienia socjalne pisarzy – drugie. Zofia Nałkowska i inni autorzy dwudziestolecia bronić będą praw kobiet, opowiadać się za nauką seksualną, uczestniczyć na przykład w odczytach poświęconych tym drażliwym kwestiom. Udział w kampanii o oświatę seksualną i prawo kobiet do aborcji wezmą w pierwszej kolejności Tadeusz Boy-Żeleński – znakomity tłumacz, poeta i... doktor i jego przyjaciółka, poetka, tłumaczka, dziennikarka i... skandalistka Irena Krzywicka:[Irena Krzywicka] zajęła się sprawami kobiet dowiedziawszy się o kilku wypadkach, jakie zdarzyły się w jej kamienicy w konsekwencji zabiegów pokątnych akuszerek. Jej pomysłem było wyjście z tym na łamy gazet. Namówiła Boya do pisania na ten temat. Uważała, iż jego głos, jako lekarza z wykształcenia i jako człowieka powszechnie cenionego, będzie miał inną wagę niż jej. Później pisali o tym razem. Pierwszą w Warszawie Poradnię Świadomego Macierzyństwa otwarto w październiku1931 roku na Lesznie. W walce o „uprzątnięcie przeżytków” dawnej myśli towarzyszyli im ludzie pióra i medycyny: Paweł Hulka-Laskowski, Wanda Melcer, Maria Morska (...).W 1932 roku ukazał się pierwszy bonus do najważniejszego wówczas literackiego pisma w Polsce „Życie Świadome”, przeznaczony sprawom reformy obyczajowej. Dowcipni mawiali z przekąsem, iż „informacje Literackie” zmienią się w „informacje Ginekologiczne”.(Agata Tuszyńska, Długie życie gorszycielki. Losy i świat Ireny Krzywickiej)Problem praw kobiet wybuchnie ze zdwojoną siłą w poezji i pismach socjalnych feministek z II połowy XX wieku. Sportretuje feministki i podejmie ich gorące tematy także powieść i video na Zachodzie (Wschód będzie zajęty innymi problemami). Porównaj Dziewczęta z Nowolipek, reż. Barbara Sass, Boża podszewka, reż. Izabella Cywińska (opierając się na powieści Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz)– motyw usunięcia ciąży poprzez kochankę Kazika – narzeczonego i późniejszego męża Marianny (nieświadoma niczego Marianna dowie się wszystkiego dopiero po ślubie od byłej kochanki męża, ubogiej kobiety,wykorzystanej i porzuconej poprzez sędziego)